Mersin’de ne yenir? denilince akıllara hemen tantuni ve kerebiç gelir. Tabii ki Mersin’in damaklarda iz bırakan daha pek çok yöresel lezzeti vardır. Bol acı ve baharat içeren yemekleriyle Mersin mutfağı kebaplar, deniz ürünleri, çeşit çeşit sebze yemekleri ve tatlılarla son derece iddialıdır.
Mersin’de Ne Yenir? Nerede Yenir?
Akdeniz’in incisi diye bilinen Mersin yemekleri ile herkesin beğenisini kazanmaktadır. Zengin mutfağı türlü türlü lezzetlere ev sahipliği yapmaktadır. Mersin’de yaşayanların burayı çok sevmesinde, gurbetteki Mersin’lilerin memleketini özlemesinde, Mersin’i henüz ziyaret etmemiş olanların da buraya gitme planları yapmasında etkili olan en önemli faktörlerden biri şüphesiz ki Mersin yemeklerinin eşsiz lezzetidir. Mersin’in uçsuz bucaksız lezzet dünyasında kendinizi hem Güneydoğulu hem de Akdenizli hissetmeniz mümkündür. Ekşili yemekleri, baharatlı ve ‘bir acı bu kadar mı güzel olur?’ dedirten lezzetleriyle Mersin mutfağını ‘melez güzeli’ olarak nitelendirebiliriz. Mersin’de ne yenir? diye düşünüyorsanız aşağıdaki liste, karar verme aşamanızın kısalmasını sağlayacaktır. Gurme rotalarının yol haritası olacak bu Mersin yemek rehberini size arz ederken; o lezzet senin bu lezzet benim; uzun bir maratona hazırlıklı olmanızı tavsiye ediyoruz. İşte Mersin yöresel lezzetler:
Tantuni
Arapça’da ‘yumuşak yemek’ anlamı taşıyan, Mersin’in simgelerinden biri hâline gelen ve ülkemizin her yerinde de severek tüketilen tantuni Mersin’de yenilince alınan lezzet, diğer yerlerle kıyas kabul etmemektedir. Dana kaburgasından ve kolundaki siyah ve yağlı kısımdan alınan etle yapılmaktadır. Et ve (isteğe bağlı) kuyruk yağı orta kısmı çukur özel bir sac tavada baharatlarla harmanlanıp bir güzel pişirilmekte, ekmeğin arasına doldurularak servis edilmektedir. Bunu lavaşla beraber yemek de ayrı güzeldir. Mersin’in dünyaya yayılan bu lezzeti tabii ki domates, soğan piyazı ve turşu gibi ekstralar da içermektedir. Acı yemeyi seviyorsanız tantuniye acı biber turşusu ile eşlik etmeniz önerilir. Ayrıca dilerseniz maydanoz, roka veya kara lahana turşusu ile de eşlik edebilirsiniz. Yoğurtlu, köri soslu ve tavuklu çeşitleri de bulunan tantuniyi Mersin’de en güzel; Özkan Tantuni, Hasan Usta ve Yaprak Tantuni yapmaktadır. Tantuninin açık ekmekte yenilmesi daha lezzetli olmaktadır.
Karsambaç
Sıradışı bir tatlı olan Karsambaç; pekmez ve kar ile yapılmaktadır. Bugüne kadar yaşadığınız en farklı tatlı deneyimlerinden biri olacak karsambaç; Akdeniz meyveleriyle lezzetin zirvesine oturmaktadır. Yaylalarda sıklıkla tüketilen bu tatlıyı Mersin’e gittiğiniz halde yemeden dönerseniz çok şey kaçırmış olacağınız bir gerçektir.
Tarsus Kebabı
Adana kebabını andıran bu lezzet soğan ile ondan ayrılmaktadır. Porsiyon ve dürüm şeklinde yenen bu kebap, soğan ve etin dayanılmaz uyumudur.
Kerebiç
Biz onu Ramazan tatlısı, güllaç olarak bilsek de Mersin’deki adı ve tadı başkadır. Cevizle veya Antep fıstığıyla doldurulan irmikli kurabiyeler asıl lezzetini çöven kökünde bulur. Tek porsiyonla doyamayacağınızı söyleyebiliriz; yedikten sonra bize hak vereceksiniz. Bizim kendimize göre en iyi Mersin tatlıları arasında ilk 5’e dâhil ettiğimiz bu lezzet, eminiz ki sizden de tam not almayı başaracaktır.
Bu tatlının dış kısmı yağ, şeker, karbonat ve irmikten oluşur. İçinde ise dediğimiz gibi Antep fıstığı veya ceviz vardır. Çöven otunun kökleri bir gece boyunca suda bekletilir ve ertesi gün 5 saat kaynatılır. Bu yeşil su iyice çırpılarak köpürtülür. Köpük oluşunca içine bol şeker eklenir ve kıvamı daha da yoğunlaştırılır. İşte kurabiyeler bu köpüğün içerisine koyulur ve üzeri de tarçınla süslenir. Tatlının nefis lezzetini deneyimlemek için Yürü Künefe&Börek, Kerebiçci Oğuz, Künefeci Emin Usta, Kerebiçci Hayri Usta veya Dondurmacı Halil’e uğrayabilirsiniz.
Batırık
Bildiğimiz mercimek köftesinin değişik bir versiyonudur. İnce bulgurdan yapılan yemek kuru veya sıvı olarak hazırlanır. Tahin, susam ve fıstık gibi malzemeler de eklenince nasıl lezzetli olduğuna gidip yerinde tanıkn olmanız gerekir.
Cezerye
Mersin’in de Adana’nın da cezeryesi vardır. Hangi şehirde yapılan cezerye daha güzeldir?, bu tartışılır fakat Mersin’inki bir harika, o kesindir. Temel malzemesi havuç olan yemeğin baharatları da lezzetinin yapıtaşlarındandır. Zencefil, tarçın, zerdeçal ve karanfil gibi baharatlar yemeğin muazzam lezzetini doruğa çıkarır. Ceviz ve Antep fıstığı da işin içine girince tadına kolay kolay doymak pek mümkün olmaz.
Bu kadar methetmişken nasıl yapıldığına da kısaca değinmemiz gerekir. Havuçlar yıkanır, temizlenip haşlanır. Ardından kıyma makinesinde çekilerek püre hâline gelmesi sağlanır. Mikser kazanında kaynayan şekre dökülerek iyice karıştırılır. Pişirilerek koyu marmelat elde edilir. Sonra içerisine tarçın ilâve edilir ve Antep fıstığı, fındık veya ceviz eklenir. 1 gün sonra da Hindistan cevizi katılır; artık midelere bayram ettirmek için hazırdır.
Kaynar
Kış mevsiminde yörenin en fazla tüketilen içeceklerinden biridir. Zencefil, karanfil, havlıcan ve yenibahar tohumunun 1 saat kaynatılmasıyla hazırlanan bu içeceği bir dikişte bitirmek kolay değildir. Daha kolay içmek için ceviz, fındık veya fıstık ile süslemek fayda sağlar. Vücut direncini artıran bu içeceğin tadına bakmanız tavsiye edilir.
Yüksük Çorbası
Bu çorbaya mantı çorbası da denir. Nohutlar ve mantılar et suyu, salça ve tereyağı karışımına eklenir; ortaya mantı seven herkesin favorisi olacak süper bir lezzet çıkar.
Sıkma
Bu atıştırmalık, Mersin mutfağına Yörükler sayesinde girmiştir. Mersin yöresel lezzetler arasında çoğunlukla kahvaltı sofralarında tercih edilen bu lezzet eminiz ki size de hitap eder. Hamur açılıp ince sac üzerinde pişirilir. Hafif yağlı hamura patatesli veya peynirli iç harç eklenir. Sarılan hamurlar sıkılarak dürüm şekline getirilip afiyetle tüketilir. Ancak tabii ki bu nefis aperatifin yeri yalnızca kahvaltı menüsü değildir. Her öğünde çay veya ayranla beraber tüketilebilecek olan sıkma; soğutulmadan yenmelidir ki lezzetine tam olarak varılabilsin…
Sac üzerinde pişirilen sıcak bazlama pişmiş soğan, çökelek, patates veya ıspanak koyulup dürülmesiyle elde edilen bu lezzet, gözleme şeklinde de yapılır. O zaman adı sıkma börek olur.
Kavurmalısı ise ayrı lezzetlidir. Saçta pişen bazlama donmuş yağlı kavurma ile dürüm hâline getirilir. Bazlama aşırı sıcak olduğu için kavurma buna mukavemet edemez ve kendi yağıyla eriyerek hamurla iyice özdeşleşir. Çayın yanına çok yakışan bu lezzetten sizce kaç tane yiyebilirsiniz? Onu bilemiyoruz fakat bu lezzeti nereden alacağınız konusunda bir fikrimiz var: Tırak Obası, Özlem ve Yörük Sofrası gibi markalardan… Köy kahvesine benzer ortamıyla son derece mütevazi bir yer olan Durdane Abla’ya da uğrayabilirsiniz.
İçli Köfte
Normal içli köfte Mersin’de yapılırsa ne olur? Tabii ki lezzet patlaması… Bilindiği gibi içli köfte çoğu zaman kızartılarak yapılır. Fakat Mersinliler bunu haşlayarak hazırlamayı tercih eder. İçine ceviz katmazlar ve klasik içli köfteye göre daha yuvarlak olacak biçimde şekillendirirler.
Atom
Mersin mutfağında atom bombası etkisiyle lezzet patlaması yaşatan bu meyve kokteili; zengin bir içeriğe sahiptir. Birbirinden lezzetli muhtelif meyvelerle hazırlanan Atom; vücudunuzun enerji seviyesini bir hayli yükseltecektir. Yaz-kış tüketebileceğiniz bu meyve kokteilinin doğal bir antibiyotik olduğu söylenebilir. Kışın hastalıklardan korunmak, yazın da serinlemek için tercih edebileceğiniz Atom malzemeleri nar, hurma, havuç, kivi, armut, elma, portakal, çilek, dut, ayva, muz, kavun, şeftali, böğürtlendur. Kim hangi meyvelerle hazırlamak istiyorsa onları kullanır ve meyve suyunun hazırlanışı ceviz, fındık, bal ve süt ile tamamlanır.
Dövme Pilavı
İsmi dövme olarak bilinen aşurelik buğdaydan gelir. Adana’da da yapılan bu yemeği bazıları etli, bazıları tavuklu olarak pişirir. Aşurelik buğdayın yanı sıra nohut da eklenen pilavı köy düğünü veya mevlid okutulacağı zaman kazanlarda pişirilerek davetlilere ikram edilir.
Humus
Bu, daha ziyade soğuk tüketilen bir yemektir fakat Mersinliler onu sıcak sıcak yemeye bayılır. Tarsus ilçesinde Pastırmalı Sıcak Humus’un üzerine pul biber döküp tüketmek yaygın bır hâl almıştır.
Biberli Ekmek
Fındık lahmacuna benzeyen bu lezzetin tadı hafif acı gibidir. İç harcı baharatlı ve salçalı olup üzerine serpiştirilen susamlarla iyice iştah kabartır. Bu nefis aperatif ayranla beraber tüketilmelidir. Tadına baktıktan sonra ‘yok böyle lezzet!’ cümlelerinin dilinizden dökülmesi muhtemeldir. Yapılışı kısaca şöyle tarif edilebilir:
Çekirdekli iri patlıcanlar közde veya fırında pişirilir. Kabukları soyulur ve sapları kopartılır. Ardından havanda güzelce dövülür. Sonra biraz soğan ve domates de dövülerek sirke ve tuz ilâvesi yapılır. Maydanoz da eklenince tamam olur.
Babagannuş
Mersin sofralarını süsleyen bu meze, patlıcanla yapılır. Tarsus’a özgü bu lezzete patlıcan Gömmesi de denir. Tadına doyamayacağınız bu meze, yediğiniz yemeklerin yanına çok yakışacaktır.
Arabaşı Çorbası
Unla didiklenen keklik veya tavuk etiyle yapılır. Zeytinyağı kızdırılıp un ile kavrulur. Ardından tavuk suyu ve salça eklenir. Nihayet didiklenmiş keklik veya tavuk parçaları da katılıp tamama erdirilir. Kış mevsiminde sofraların vazgeçilmezi olan bu çorbanın yanında un ile yapılmış meyane hamuru yenir. Limon suyu ve bol acı eklenerek tüketilen çorba başlı başına bir yemek gibidir.
Tarsus Yayla Bandırması
Bu yemiş de genellikle kış aylarında tercih edilir. Ceviz sucuğu olarak da tanınan bandırmanın malzemeleri nişasta, su, ceviz ve üzüm pekmezidir. Tarsus cevizleriyle hazırlanan bu sucuğun içerisinde herhangi bir katkı maddesi yoktur. Onun için gayet doğal ve lezzetlidir.
Mersin Usulü Kısır
Kısır Türkiye’nin her tarafında popüler bir aperatiftir. Mersin geleneksel lezzetler arasında kendine yer bulan kısırın Mersin usulüyle yapılanı damak çatlatan türdendir. Lezzetini ev yapımı acı biber salçasına borçlu olan kısır yiyenlere keyif dolu anlar yaşatmaktadır. Onun bu başarısında; içerdiği bol maydanozun, yeşil soğanın ve nar ekşisinin de büyük payı vardır.
Silifke Yoğurdu
Büyük ihtimalle ‘Silifke’nin yoğurdu, ah seni kimler doğurdu?’ türküsünden haberiniz vardır. İşte türkülere konu olan bu yoğurt Toroslar’da yaşayan Yörükler vasıtasıyla Mersin mutfağının ayrılmaz bir parçası olmuştur. Çiğ tanesinden mayalanarak üretilen yoğurdun lezzetini dünya duymuşken; siz neden tatmayasınız?
Gölevez
Bu sebze patatese benzer ve yalnızca Anamur ile Bozyazı’da yetişir. Yüksek miktarda potasyum içeren sebze fasulye ve et yemeklerinde sıklıkla kullanılmaktadır. En güzeli ise onu patates cipsinin doğal alternatifi niyetine tüketmektir.
Anamur Muzu
Akdeniz iklim koşullarında yetişen en güzel meyvelerin başında muz gelir. Anamur ise Türkiye’deki en iyi muzların yetiştiği yerdir. Meyve ticaretinin gelişmiş olduğu bu ilçenin organik muzları damağınızda küçük çaplı bir lezzet şöleni oluşturacaktır.
Topalak Çorbası
Farklı yörelerde de rastladığımız bu çorba topalak köftesi diye bilinen yuvarlak bulgur köfteleriyle hazırlanmaktadır. Kuşbaşı et ve nohutla beraber pişirilen çorbaya isteyenler acı biber salçası eklerken, dileyenler de tercihini tatlı biber salçasından yana kullanmaktadır.
Tarsus Lahmacunu
Bu minik lahmacunlara Fındık lahmacunu da diyebiliriz. Bol kıymalı ve kaşarlı bu lahmacunları en iyi yapan yerlerden biri Sofioğlu Lahmacuncusu’dur.
Tarsus Kahvesi
Süvari kahvesi veya Tarsusi (Tarz-ı Hususi) olarak adlandırılan kahve, sunumuyla göz kamaştırmakta, tadı ise damakta kalmaktadır. Porselen fincanlarda değil çay bardaklarında ikram edilen bu kahve şekersiz ve az köpüklü olarak hazırlanmaktadır.
Tarsus Şalgamı
Kış mevsiminde enerjinizi yükseltecek, yaz mevsiminde ise ferahlatacak olan bu içecek Tarsus ilçesinin özel şalgamlarından elde edildiği için çok lezzetlidir. Türk Patent Enstitüsü’nün tescillediği Tarsus Şalgamı, yemeklerle muhteşem bir âhenk sergileyecektir.
Mersin Künefesi
Evet; Künefe Hatay tatlısıdır fakat Mersin’de yapılanı da Hatay’dakini aratmamaktadır. Kendine özgü tel kadayıfı ve tuzsuz peyniriyle Mersin’in en sevilen lezzetlerinden biridir. Künefeyi şehir merkezinde İsmail Usta’dan, Tarsus’ta da hükümet konağının karşısındaki sokakta bulunan Sadık Usta’dan yemeniz önerilir.
Muska
Olgun üzümler toplanarak bir torbaya koyulur. Sıkılarak suyu çıkarılıp bir kazana boşaltılır ve biraz da beyaz toprak eklenir. Üzüm suyu durulduğu zaman farklı bir kazana alınıp pekmez kıvamına gelene dek normal ateşte kaynatılır. Sonra ateşten alınır ve beklemeye bırakılır. İçine şeker ve nişasta koyulup 2 saat daha kaynatılır. İşte böyle hazırlanan üzüm suyuna palıza denir. Palıza, temiz bir bezin üstüne yufka ekmek kalınlığında serilip kurutulur ve kare kare, minik minik kesilir. Fındık içi veya ceviz içiyle doldurulup üçgen sekline getirilir. Buna da muska adı verilir.
Sarı Kabak Kompostosu
Kabaklar soyulur ve ceviz tanesi kadar olacak şekilde doğranır. İyice yıkanıp üzerine yarım kilo şeker eklenir. 1-2 saat dinlendirilip bir taşım kaynatılır. Sonra 250 gram çekirdeksiz üzüm ilâve edilir ve kaynatma işlemi pişene kadar sürdürülür. Baharat ve dövülmüş ceviz içiyle servis edilir.
Mersin’in Diğer Lezzetleri
‘Mersin’de ne yenir? diye sordum ama bu kadarını beklemiyordum.’ Demenize sebep olacak başka lezzetler de vardır. Mersin yemek kültürü öyle gelişmiştir ki tüm Mersin yöresel lezzetleri bu yazıya sığdırmamızın imkânı yoktur. Özel günlerde cibir, şeker helvası, peynir böreği ve ince ekmek gibi lezzetler mutfaklarda fırtınalar estirirken Mersin’de kara ekşi olarak bilinen nar ekşisi de sıklıkla yemeklere eşlik eder. Bununla birlikte çökelek ekşisinin kullanımı da yaygındır.
Dövülmüş karpuz çekirdeği, leblebi tozu, zahter (bir baharat çeşidi) ve susam karıştırılır. Bir ekmeğin içi açılarak saf zeytinyağına batırılır. Ardından içine bu karışım serpilir ve kapatılır. Mersin’de kahvaltı yaparken menüde bu lezzete yer verilmelidir.
Mersin’in neyi meşhur? diye soranlara birbirinden güzel önerilerimiz şunlardır:
- Yüzük çorbası
- Maş çorbası
- Ovalamaç (Kuru sıkma veya pişi köftesi diye de bilinir. Lezzetli bir hamur işidir.)
- Mersin balığı ızgarası, yahnisi ve tütsüsü
- Cızlama
- Dolaz
- Çileme
- Övelemeç
- Samsıra
- Mollaç
- Heleş
- Yoğurtlu ve yahnili keşkek
- Pekmezli ekmek
- Su helvası
- Gaygana
- Kavut (Şeker, un ve tahıl kremasıyla hazırlanan bir yemek.)
Mersin’de Ne Yenir, Ne İçilir?
Tantuniden başlayıp kavut ile sonlandırdığımız bu Mersin yemek rehberimiz; umarız ki Mersin’de ne yenir? konusuyla ilgili merak edilen hiçbir şey bırakmamıştır. Yazımıza nokta koyarken küçük bir not olarak Mersin’in en güzel yemek mekânlarından bazılarını da aktarmak istiyoruz.
Hacıbaba Et Lokantası ve Sofra Beyaz; Mersin’de kebap nerede yenir? sorusunun ilk cevaplarından olurken; şehirde balık ve deniz ürünleri için tercih edebileceğiniz en önemli adreslerin başında sahil şeridindeki Rina Restaurant ve İskele Marin Restaurant gelir.
İkinci Bahar Ev Yemekleri ise adından da anlaşıldığı üzere sizi ev yemeklerine doyuracaktır.
Öyleyse hepinize şimdiden iyi gezmeler ve iyi yemeler!
Adana’da ne yenir ve Antalya’da ne yenir rehberlerimizi incelemeyi unutmayın!
