Kütahya, Çinileriyle ve porselenleriyle meşhur bir ege şehri. Aynı zamanda Evliyâ Çelebi’nin şehri. Kalbim Ege’de Kaldı dizisi muhtemelen kendisi için çekilmiş olmalı. (Böyle kötü bir başlangıç yapmayı istemezdim ama büyük aşklar hep böyle başlar.) Peki bu caaanım Kütahya porselenlerinin içini nelerle doldurmak gerek? Başka bir deyişle Kütahya’da ne yenir? Tam adamına sordunuz. Sonuçta o çiniler miniler, porselenler falan, içine Kütahya yemekleri koyalım diye yapılıyor değil mi? Hoş, bir çini tabağa milyon dolar veren bile var. Ondan da kötüsü ne olduğu belli olmayan sözüm ona tablolara (!) da trilyonlar bayan var. Ne kadannn üzülüyorum ne kadannn üzülüyorum o paralara. Acun bile böyle bir şey yapmaz herhalde. Enayilik nokta net. Neyse zenginin malı züğürdün çenesini yorar atasözünü de kendi üzerimizde tahakkuk ettirdikten sonra Kütahya mutfağı konumuza dönmeyi kendime bir borç bilirim. Buraya geldiğiniz için size teşekkürlerimi sunuyorum. İyi seyirler!
Kütahya’da Ne Yenir?
Şimdi ben bu soruyu demin sormuştum. Normalde bir soruyu 3-4 kez soran insanlara ayar olurum. İşte büyük lokma ye büyük konuşma derler. Ama biz bu sözün ilk kısmını burada uygulayamayacağız sanırım çünkü muhtemelen bazı Kütahya yemeklerini yerken çok çiğnemeden yutacaksınız, dibini getirmek için. Öyle lezzetli. (Afedersin ama yok devenin nalı! Hayır yani abartma, iştahımızı kabartma falan olduysanız o hususta yapabileceğim bir şey yok.)
Kütahya’da Domaniç Ormanları falan varmış. (Survivor’daki Dominik Adası ile ilişkisi yok ha ha ha. Sahiden, o ada nerdeydi ya? Türk’üm, doğruyum, kültürsüzüm, mutluyum.)
Evet Ünlüler takımında yarışsam, Gönüllüler’e karşı zafer kazandıktan sonra ödül olarak Kütahya yemekleri isterdim. (Yağcılığa bak yağcılığa.) Neyse welcome the Törkişşş in the Kütahya. (İngilizce can çekişiyor, yetişin komşular…)
Kızılcık Tarhanası
Çok güzelsin çok, ben güzelden anlarım.’ Demişti Kenan Doğulu değil mi? Kesinlikle bunu anlatıyor. (Kenan Doğulu burayı okuyor olsaydı ağlardı.) Tarhana çorbası her yerde, mesela belki şu an sizin mutfakta da var ve siz ‘yine mi tarhana? Bööö geldi’ diyorsunuz. (Deme deme öyle Fatmagül deme öyle. Olur mu öyle şey Mukaddes.) [Uyarı: Sadece izleyenler anlayabilir.] Kütahya’nın o kızılcık tarhanası var ya, onu gördüğünüz zaman ‘dalgalandım da duruldum, en son sana vuruldum’ diyeceksiniz. Tabii kış mevsimindeki hastalıkların da 1 numaralı düşmanı. Bizim için, kendini siper ediyor fedâkar çorba! Bu arada ak tarhana ve bulgur çorbası da Kütahya yemekleri listesine geçmeden önce tüketebileceğiniz çorbalardan.
Sıkıcık çorbası
Cimcik
How are you İ’m thank. Tamam sit down.
(Hayatımın en boş zamanları İngilizce derslerinden bana kalan hatıralar.) Bu bir çeşit mantı. Tuz, su ve yumurtadan meydana geliyor. Hamurlar tereyağıyla ve sarımsaklı yoğurtla da birleşince ‘waaavv’ falan oluyorsunuz. Üzerine salça da ekleyin ki iyice ağırr olsun, daha fazla kilo aldırsın boşverin. Hamur öyle şekillendiriliyor ki bir kaşığa tam 40 tane sığdırılabilecek büyüklüğe geliyor. Kaynatılıyor, tereyağı ve yoğurtla servis ediliyor.
Haşhaşlı Gözleme
Ispanaklı Şibit
Ilıbada Dolması
Kütahya Usulü Güveç
[İkisinden biri olmalı. Sonuçta Kütahya çift cinsiyetli olacak değil herhalde. Aşk101 dizisini ve diğer benzeri oluşumları protesto ediyorum. Kişisel tercih mercih anlamam.]
(Gençler? Burada biz bizeyiz diye saçmalıyorum. Başkasından duymayayım bu laflarımı, ele güne rezil olurum sonra.)
Bunu kuzunun ön kaburgasını kullanarak hazırlıyorlarmış. Tabii ki güveçte bol miktarda soğan, domates biber patlıcan var. Hey gidi Barış Manço. (Patlıcan yok ama olsun bence denemek gerek. Yeni tatlara açık olmalı.)
Güveci kaynat, 1-2 taşım,
Malzemeler oldu, güzel bir karışım,
De get yeter, ağrıyor benim başım,
Al güvecini götür, başka yerde ye!
Bu aralar moralim bozuk, hüzünlüyüm. Benden bu ömrümü çalanı getir, git ara bul getir diyesim geliyor. Etraf sanki güveç koktu. Kız anneee! Güveç yapsana mı diyeyim? Aman yok arkasından konuşmak istemem ama onun homurdanmasını dinleyeceğime Yemeksepeti’nden söylerim. Nasıl olsa orada bir sürü puanım var. (Hiçbir halta da yaramıyor o puanlar. İndirim çıksın diye sayfayı refresh ediyorum ha bire.)
Küp Kebabı
Küpte yapıldığı için küp kebabı deniyor. Ne kadar mantıklı öyle değil mi? Göz var izan var sonuçta. Kütahya usulü güvecimiz vardı ya ona benzer ama… (Taklitler aslını yaşatır aslanım.) Salça, kuşbaşı doğranmış et, yeşil biber, domates, tuz-karabiber, sarımsak vs. gibi baharatlar maharatlar, hepsini doldur belediye otobüsündeki insanlar gibi tıklım tıklım. Ondan sonra kısık ateşe koy, uzun uzun pişir. Pişmek öyle kolay değil. Pişirmek bir sanattır. Pişmek o sanatın tezahürüdür.
Hekmane erik hoşafı
Evet orada bir hoşaf var uzakta, o hoşaf bizim hoşafımızdır. Hoşafa Anadolu’da soğukluk da deniyor. Bildiğimiz hoşaf işte ayol, varsın bunu da övmeyiverelim. Ama güzeldir yani Fi Çi Pi’deki Can Manay gibi kafanıza dikerek içebilirsiniz. (Sonra Sadık Murat Kolhan gibi Özge Egeli’ye yaranmak için ben vejateryanım ayağına yatmayın, önce o kebaplar yenecek.)
Dövmeç
Tosunum Böreği
Kütahya Sini Mantısı
Çok seviyorum, hem de çok
Delisiyim o canına yandığımın
Vay anam vay!
Zaten görüntüsünü gördüğünüzde arkasından nasıl bir lezzet haberi geleceğini tahmin ediyorsunuz. Kalbiniz sizi yanıltmıyor. Kıymalı veya mercimekli olarak yapılan bu mantının özelliği çinilerde pişirilmesi. ( Biz de düdüklüde yapıyoz ama çini mantısı olmuyo işte) Hele o sarımsaklı yoğurtla beraber önünüze bi gelsin de o zaman 5 dakika yemeden durursanız size… (Hmm ödül veremem bu aralar biraz sıkışığım da. Ama size kocaman bir aferin verebilirim. Kalbimde yer veririm. Adınızı buraya yazarım. Kifâyet etmez mi?)
Yufka Tatlısı
Sütlü İncir Tatlısı
Şibitli Tavuk Tiridi
Gökçümen Hamursuzu
Neyse bu leziz bir şey ama ne olduğunu daha iyi anlamak için tatmanız gerekiyormuş, doktorlar başka çaresi yok diyor. Yalnız niye hamursuz demişler buna anlamadım. Hamurlu işte birader, sen niye iftira atıyosun? Yakışıyo mu sana? Senin bu yaptığın mertliğe sığar mı? Sen gelsene buraya ben senin var ya…
Dolamber Böreği
Tey tey tey tey! Halbuki bildiğimiz patatesli börek gibi görünüyordu. Oysa maskesini indirince anladım nasıl nefis bir şey olduğunu! Sonra döndüm ve dedim ki: Acısa da öldürmez. (Yok Sıla değildi, değiştir değiştir! Ha buldum!)
Peki peki anladık. Sen her şeyden tatlısın. Sen neymişsin be abi, haaa! Haaa! Dedim. Nasıl? İyi demiş miyim? Kavgada bile söylenmez lan bu laf. Hak ettin, sende bu kadar lezzetli olmasaydın.
Şimdi bu arada ek bilgi: Yuvarlıyorsunuz ve dolandırıyorsunuz o hamuru, o yüzden adı dolamber böreği oluyor.
Namaz Lokması
[Bi ara da öyle bir furya vardı. Carrefour’da hep duyardık o esrarengiz sesi: Danışmaya lütfeen.]
Lokum ve tahinli çörek de Kütahya yöresel lezzetler arasında gösteriliyor fakat ben buna karşı çıkıyorum. Tabii ki bunlar Kütahya’ya âit şeyler değil. Ama Kütahya lokumlara diyorsa ki ‘ya benimsin ya kara toprağın’. O zaman ‘ Ne diyon sen reis… İki medeni insan gibi konuşalım. Bu böyle yürümez.’ Deriz. Hşşt hştt sakin ol, sinirlerine hâkim ol deriz. Baktık nush ile uslanmıyor o zaman tekdir ederiz. Tekdîr ile uslanmayanın hakkı da kötektir bilirsiniz. Kütahya’ya yapılır mı bunlar? Ne güzel yemeklerden giderken bir anda kendimi Kuzey, Güney, Simay ve Cemre kavgasındaymış gibi hissettim. (Ferhat’ı yediler gitti dağ gibi çocuk.)
Yine Kütahya usulü kıymalı su böreği ve sarma hamur dolması da Kütahya’nın neyi meşhur sorusuna cevap olarak dile getiriliyor. Mmmm, süper süper!
Miyâne Çorbası
Peluze
Bu daha çok bir yaşlı, tonton ninenin ismi gibi duruyor.
Aloo! Peluze ana ben geldim.
Hoş geldin yavrum kapının önüne bırakıvercen gaaarii tatlılarımı.
(Yalnız hem aloo diyor hem ben geldim diyor. Bu bir çelişkidir. Sizi denemek için yaptım bakalım uyuyor musunuz yoksa beni dinliyor musunuz diye? Gerçi benim telefonu açarken kim o? Demişliğim vardır. Kaç yaşındayım lan ben? Deyip yaşımı hesaplamışlığım vardır. Kullandığım telefonun modelini unutmuşluğum da vardır. Ama kapıyı açınca geldin mi? diye soranlara gıcık olurum. Geldik işte yok bu bir illüzyon. Hasta mısın nesin aa aaaa.)
Peluze dediğimiz Kütahya tatlısı nişastalı bir tatlı. Muhallebi gibi. Şeker, nişasta, süt ile yapılıyor. Tarçınla süslenince görüntüsüyle ‘deliye dön gel’ diyor Elif Kaya misali.
Çekme Helva
Su Muhallebisi
Doldurma Kabak Tatlısı
Kötdür Tatlısı
Bu arada tatlılardan geriye doğru flashback yapacağız. Pilav olarak Kütahya’da zerdeli pilav, mercimekli pilav, pilavlı tas kebabı, güveçli pilav gibi şeyler de öneriliyor.
Gelincik ve gül şurubunu da yanında içebilirsiniz.
Kalbur Köftesi
Çok kalburüstü bir yemek olur kendisi. Köfteler servis edilirken üzerine inceltilmiş süzme yoğurt eklenir. Ayrıca kırmızı biberli tereyağı kızgın yağda kızdırılıp cossss diye köftelerin üzerine bırakılır. (Oh canıma değsin. İyi oldu sana.)
Kaz Tiridi
Papaz Yahni
Kütahya’da Ne Yenir?
Görüldüğü gibi Kütahya mutfağı bir günde yenilip bitirilebilecek kadar az ve öz değil. Çorbasından ara sıcağına, ana yemeğinden tatlısına ve meşrubatlarına kadar her şeyi düşünülmüş. Peki düşünüyorum o halde varım diyor ve Kütahya ilçelerine göre Kütahya’da ne yenir ne içilir sorusunu da cevaplandırarak konuyu hitama erdirmek istiyorum.
Kütahya Altıntaş’ta Ne Yenir?
Bereket Pide Salonu, Şafak ve Dolunay lokantaları, Yakamoz Cafe gibi yerlerde dile benden ne dilersen.
Kütahya Aslanapa’da Ne Yenir?
Köfteci Kemal Usta’ya uğrayın, benim gönderdiğimi söyleyin. Size bi güzellik yapar herhalde. Yapmazsa ben ona sorarım. Ayrıca burada kış mevsimi uygulanan bir gelenek var: Nohut kavurma. Denk gelirseniz iyi olur.
Kütahya Domaniç’te Ne Yenir?
Sarıkız Gül Balık Restoran denen bir yer var, buraya uğrayıp besin ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Böylelikle vücudunuz gıdasız kalmamış olur. Enzimler önemlidir.
Kütahya Dumlupınar’da Ne Yenir?
Nası bi şehire düştüm ben ya? Adam gibi yemek yenilecek mekânı yok. Tamam yemekleri çok ama. Bu nasıl bir tutarsızlık? Tripadvisor Mripadvisor, Foursquare falan baktım sizin için de pek bir şey bulamadım.
Kütahya Emet’te Ne Yenir?
Emet kebabı yenir. Peynirli pide ve eştana çorbası da yenir. (Kütahya yemekleri listemizin en başında yer verdiğimiz kızılcık çorbasının ta kendisi. Marjinal gözükeyim diye isim değiştirmiş, fena sırıtıyor.)
Kütahya Gediz’de Ne Yenir?
Göveçci Necdet’e uğrayabilirsiniz. Atatürk Çay Bahçesi, Nrs Yaşam Cafe, Cağ Kebap, Devr İ Alem Cafe, Gediz Tadım Lokantası, Özburger, Günay Pastanesi, Bereket Güveç Salonu, Değirmen Restaurant, Doyum Fast Food, Beyza Tantuni gibi yerleri de ziyaret edebilirsiniz. Ama onlar size iâde-i ziyarette bulunmazlar. O yüzden tekrar göresiniz gelirse yine Kütahya’ya gelmeniz gerekir. Buradaki yemek yerleri daha çok. Kütahya yemek mekanlarının büyük bir kısmı burada.
Kütahya Merkez’de Ne Yenir?
Germiyan Konağı’nda tarihi dokuyu hissederken sini mantısı, sıkıcık çorbası, tirit, yaprak sarması ve kuzu göveç sipariş verebilirsiniz. Osmanlı Kebap’ta ‘bi yaşıma daha girdim böyle kebap yemedim’ diyebilirsiniz. Mülayimoğulları’nda mülâyim mülâyim takılarak kahvaltı yapabilir; paça çorbası, kiremit İskender ve et şiş tüketimi gerçekleştirebilirsiniz. (Biraz da kurumsal takılayım.) Antre Gurme’de damak zevkinizi konuşturabilirsiniz. Pesm-et’te ızgara ve Steakhouse çeşitleriyle lezzetlerin ortasına kendinizi bırakabilirsiniz. Kaşarlı köfte veya dallas yemenizi öneririm. Güral Ocakbaşı’nda ‘yemek böyle yenir’ diye millete gösterebilirsiniz. Mis Gözleme adından belli. Siyah İnci Patisserie’de mutluluk depolayıp serotonin hormonlarınızı harekete geçirebilirsiniz. (Star’daki Siyah İnci’yi hatırladım. Aman aman evlerden ırak. Hande Erçel ve Tolgahan Sayişman’ın katlanılamaz oyunculuğu… Tüylerim diken diken oldu.)
Kütahya Simav’da Ne Yenir?
Güveçci Recep’te baklava yiyebilirsiniz. (Diyeceğimi sanmıyorsunuz herhalde tabii ki güveç yiyeceksiniz.) Ayrıca burada Karaşerif Helvası da yiyebilirsiniz. (Bakın bundan hiç söz etmemiştim. Denenmeli.) Başdeğirmenler’e gidip kaşarlı alabalık yemeyi de unutmayın. Şakmer tatlısı da buraya özgü, bilesiniz.
Kütahya Şaphane’de Ne Yenir?
Tabii ki Şaphane kebabı yenir. Bu kebabı yemek için millet buraya akın ediyor, Ulucami’nin karşısında yeyin. Özel fırında hiç ateş görmeden pişiriliyormuş, öyle diyorlar.
Kütahya Tavşanlı’da Ne Yenir?
Leblebisiyle ünlüdür. cimcik aşı, çevirme çorbası, mantı, kulak, susamlı helva (bitli helva) ve çekme helva yenebilir. Çok da güzel olur.
Kütahya’da ne yenir detaylı olarak anlattık. Hadi size bol yemeler, iyi sindirmeler, güzel gezmeler.
Kütahya gezilecek yerler yazımızı da incelemelisiniz.